Lessons Learned ... Navigatie en Tochtplanning

... Noodzakelijk. Maar wel leuk, is 50% van de voorpret!

De TOCHTPLANNING ... voor ons 50% van het plezier dat we aan het zeilen beleven. De getijdes en stroming zijn, met name in de UK en Frankrijk, veel sterker dan in Nederland. Maar dat maakt het ook weer zo leuk, vooral als je dat ten volle kunt benutten!
Snuffelen in de pilots, het uitkiezen van de leuke plekjes, het rekenen en plotten - het is aangenaam tijdverdrijf. Door gesprekken met andere zeilers kom je op plekken die zeer de moeite waard blijken te zijn. De rustigste en mooiste stekkies vind je zo!

Achteraf valt het altijd mee, is onze ervaring. Het spannenste moment voor ons is de aanloop van de Roompot in Zeeland geweest, 's nachts, met vervelende harde NW wind, forse zeegang en brekers en boeien die erg klein waren en ergens anders lagen dan de kaart aangaf ... en het Chenal du Four (werkelijk potdicht met mist).

TOCHTPLANNING
Wij werken over het algemeen als volgt:

Navigatie Met behulp van de pilots, algemene toeristische informatie en informatie van andere zeilers bepalen we waar we naar toe willen. Op de (papieren) passage-kaarten bepalen we de globale route en afstand. Vervolgens gaan we naar de detailinformatie, die we voor 90% uit de Reeds McMillan halen en natuurlijk de pilots.
Tijden van Hoog en Laag Water, de stroming, hoe moeten we de haven aanlopen?

Nu vullen we onze TOCHTPLANNER (*) in. Invullen van weersbericht, tijden HW en LW, stroom mee / tegen en sterkte, geschatte afstand, de waypoints en (ware) koersen, marifoonkanalen van havens en weerberichten. En ik maak een Plan B.

Als je na 6-8 uur varen van je oorspronkelijke plan af moet wijken, is er iets aan de hand. Meestal heb je slecht weer (gehad), je bent moe, alles gaat tekeer en dan ga je niet even rustig beneden in de boekwerken de alternatieven bekijken. Dan is het lekker hoor, als je al alternatieven op je netvlies hebt.

Op basis hiervan bepalen we hoe laat we vertrekken. Meestal onchristelijk vroeg :)
(*) de tochtplanner heeft ooit in 'Zeilen' gestaan en we hebben daarvan kopieën gemaakt. Tevens staat een zelfgemaakte versie in Excel op onze computer. Destijds mocht de planner vrijelijk worden gekopiëerd, dat zal nu ook nog wel zo zijn ....

TIPS & TRUCS

Maak gebruik van 'lokale expertise' ... collega-zeilers die er al eens zijn geweest of plaatselijk goed bekend zijn. Ze kunnen wijzen op lokale wetenswaardigheden, het beste tijdstip om te vertrekken en hebben vaak gedetailleerde stroom-kaarten van het gebied - als er een "back-eddy" loopt bijvoorbeeld, kun je uren eerder vertrekken (of niet aan je zelf twijfelen als je onderweg bent met stroom tegen die volgens je eigen berekeningen echt méé zou moeten staan ...).
Onze ervaringen met de 'havenmeesters' zijn minder - dit zijn nl. niet noodzakelijkerwijs zeilers. Dubbelcheck deze info altijd met de gegevens die je zelf kunt verzamelen.

Maak gebruik van stroomkaarten. Zeker als je vrij dicht langs de kust vaart, staat er vaak onder de kust na een kaap een 'tegenstroom' waarvan je een aantal extra uren kunt profiteren.
Stroomkaart Wij vinden het prettiger om te starten met stroom tegen dan het laatste stuk tegen de stroom in te moeten.
Reken niet te krap - de ideale zeilomstandigheden waarin de boot haar rompsnelheid loopt komen maar heel weinig voor .... en er gaat veel tijd zitten in het aanlopen van (onbekende) havens.
Als alles meezit loopt de Silmaril 8 tot 8.5 knopen. Wij rekenen over langere afstanden met een gemiddelde van 5.5 - 6.0 knopen, en tellen dan 1 tot 2 uur extra bij op een tocht van laten we zeggen 60 mijl. Het is veel prettiger éérder dan gepland aan te komen dan de laatste uren gefrustreerd op de motor te moeten doen.

Wij vonden het prettig (heel) vroeg te vertrekken en in de middag aan te komen - veelal nog ruim plek in de haven, lekker de tijd om een biertje te drinken en na te genieten. Het geeft je ook uitloop als het allemaal niet meezit!

Getijdenklok Schaf een getijdenklok aan. We realiseren ons dat niet in Nederland op het IJsselmeer, maar als je langs de kustlijn vaart bepaalt het getij je dag: eb, vloed en stroming zijn de hele dag aanwezig, en ook als je in de haven ligt heb je er mee te maken.
Het is zo makkelijk om met één blik op de klok, zonder ingewikkeld rekenwerk, vast te stellen waar je staat in eb of vloed (en dus stroming), tijd tot kentering e.d. Wel in iedere haven weer even 'gelijk' zetten.

Varen op stroom geeft een extra dimensie aan je zeiltocht. Zeker in het gebied rond de Channel Islands kan de stroom fors oplopen en dit heeft meer gevolgen dan stroom 'mee of tegen' hebben ... als de wind tegen een 3-5 knopen stroom instaat krijg je een hele vervelende zeegang, zelfs met een lichte wind van 3-4 BF.
Er zijn gebieden (de zgn. "rafales" - staan aangegeven op de kaart) waar er hele vreemde dingen gebeuren, zeker met springtij, bijv. op het stuk tussen Cherbourg en Alderney, of bij de uitgang van het Chenal du Four (Raz du Sein).

Lessons Learned


Hulpmiddelen

Er zijn best een hoop hulpmiddelen en handig-heidjes die je kunnen helpen bij de tochtplanning en het soms noodzakelijke rekenwerk.

Tochtplanner


Tochtplanner

Wil je de Excel-file met de tochtplanner (basisfile + voorbeeld) gebruiken of bekijken, dan kun je hem hieronder downloaden.

Je vindt hier meer Excel-files die wij als hulpmiddel gebruiken, zoals Hoofdwaypoints, Getij en een Rakken-overzicht voor de 24-uurs (IJsselmeer)

QuickTide



QuickTide

Fantastisch, gratis app voor PC en Android. Onmisbaar als je over de Wadden scharrelt.

Downloads
Wij gebruiken deze tochtplanner nog steeds, nu wel op de laptop.